Λαογραφικό Μουσείο

Κτήριο - Μόνιμες εκθέσεις

Το κτήριο

Την περίοδο 1980-1983 ο Σύνδεσμος ανήγειρε ιδιόκτητο κτήριο, κατάλληλο για τη στέγαση του Μουσείου, σε οικόπεδο που παραχώρησε ομόφωνα το Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης στην οδό Ίωνος Δραγούμη, όπου στεγάζονταν από το 1925 τα δημοτικά λουτρά Κοζάνης. Οι δωρεές ιδιωτών, Οργανισμών, Συλλόγων και η οικονομική αρωγή της πολιτείας συνέβαλαν σημαντικά στην αποπεράτωσή του. Για την κατασκευή του εργάστηκαν ντόπιοι λαϊκοί τεχνίτες, που δούλεψαν με μεράκι την πέτρα, το σίδερο και το ξύλο για να πραγματώσουν τους οραματισμούς των δημιουργών του Μουσείου.

Το κτήριο στο οποίο στεγάζεται το Μουσείο έχει ύψος 19 μέτρα, είναι τετραώροφο και έχει υπόγειους βοηθητικούς χώρους. Η μορφή του εξωτερικά εκφράζει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Δυτικής Μακεδονίας και θυμίζει τα αρχοντικά των χρόνων της Τουρκοκρατίας. Το εσωτερικό του κτιρίου χωρίζεται σε έξι ημιωρόφους, οι οποίοι επικοινωνούν άμεσα μεταξύ τους. Εξασφαλίζεται έτσι η ενότητα του χώρου, ώστε να διευκολύνεται η μετακίνηση του επισκέπτη, έχοντας πάντοτε μπροστά του, σε όποιο σημείο κι αν βρίσκεται, μια πανοραμική εικόνα όλων των ημιωρόφων και των εκθεμάτων.

Δημοτικά Λουτρά: Κάτοψη και Θεμελίωση

1. Μόνιμες εκθέσεις

Η Έκθεση Φυσικής Ιστορίας οργανώθηκε για πρώτη φορά το έτος 1979. Εκτίθεται στο υπόγειο του Μουσείου και καλύπτει 350 τ.μ. Η συγκεκριμένη έκθεση αναπαριστάνει τη φύση σε μικρογραφία προβάλλοντας την εξέλιξη της ζωής στη γη. Τα εκθέματα καλύπτουν χρονικά τις περιόδους από 70.000.000 χρόνια π.Χ. και φτάνουν μέχρι και τη νεότερη εποχή.
Σκοπός της έκθεσης είναι η γνωριμία των σύγχρονων ανθρώπων με τον κόσμο της φύσης, όπως επίσης η επιμόρφωση και ευαισθητοποίησή τους μέσα από την επίσκεψή τους στο χώρο του τμήματος της Φυσικής Ιστορίας. 

Αυτό που επιδιώκεται μέσω της έκθεσης είναι η καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης μέσω της επαφής των επισκεπτών με ορισμένα είδη που είναι υπό εξαφάνιση, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους σύγχρονους κατοίκους των πόλεων, που δεν έχουν άμεσα βιώματα με τη φύση, να έρθουν σε επαφή με αυτή.

2. Αρχαιολογική - Ιστορική έκθεση

Η Αρχαιολογική & Βυζαντινή Έκθεση του Μουσείου άρχισε να δημιουργείται το 1969, για να περισωθούν τα διάσπαρτα αντικείμενα που βρίσκονταν σε κάθε γωνιά του Νομού. Η έκθεση οργανώθηκε και λειτουργεί από το 1987. Εκτίθεται στον 1ο ημιώροφο του Μουσείου και περιλαμβάνει αντικείμενα από την πρώιμη Νεολιθική Εποχή (7.000 π.Χ.) μέχρι και τη Βυζαντινή (1453 μ.Χ.). Στόχος της η συμβολή στη δημιουργία αρχαιολογικής συνείδησης των επισκεπτών.

Μέσα από την έκθεση των αρχαιολογικών αντικειμένων αποκαλύπτεται η διαχρονική πορεία του πολιτισμού στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Επίσης, επιδιώκεται η προστασία και η προβολή των αρχαιοτήτων της περιοχής.
Στον 2ο ημιώροφο στεγάζεται το ιστορικό τμήμα. Η έκθεση είναι οργανωμένη χρονολογικά και περιλαμβάνει κατά ενότητες εκθέματα των πολέμων της περιόδου της Τουρκοκρατίας μέχρι και τα νεότερα χρόνια. Το τμήμα αυτό αποτελεί χώρο εκπαίδευσης – για τους νεότερους – και γνωριμίας με την ιστορική πορεία της περιοχής, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στη δημιουργία ιστορικής συνείδησης των επισκεπτών.

3. Λαογραφική έκθεση

Η συγκρότηση της Λαογραφικής έκθεσης άρχισε το 1969 με την ίδρυση του Συνδέσμου. Στο χώρο του Μουσείου εκτίθεται από το 1987 και καλύπτει τον 3ο έως και τον 6ο ημιώροφο. Θεωρείται η σημαντικότερη έκθεση του Μουσείου γιατί δίνει μια συνθετική και λειτουργική παρουσίαση των όψεων του παραδοσιακού πολιτισμού κατά θέματα και ενότητες.
Το θέμα της Λαογραφικής έκθεσης είναι η παρουσίαση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων που έχουν χαθεί λόγω της βιομηχανοποίησης, καθώς και η προβολή των ηθών και των εθίμων της περιοχής μέσα από τις παραδοσιακές, καθημερινές και γιορτινές, ενδυμασίες και τα είδη λαϊκών οργάνων.

Επίσης, στον τελευταίο ημιώροφο δίνεται μια ολοκληρωμένη εικόνα της ζωής στο σπίτι από την εποχή της Τουρκοκρατίας και μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1950. Ο επισκέπτης γνωρίζει τον πλούτο και την οικονομική ευημερία των Κοζανιτών, αποτέλεσμα των εμπορικών τους συναλλαγών με την κεντρική Ευρώπη, που οδήγησε στην ανέγερση αρχοντικών σπιτιών, τα οποία δεν υπάρχουν πλέον. Η συγκεκριμένη έκθεση βοηθά τον επισκέπτη να ανατρέξει με τη φαντασία του στον παλιό, παραδοσιακό τρόπο ζωής, να μάθει πληροφορίες σχετικά με τα ήθη και τα έθιμα και να βιώσει για λίγο το μεγαλείο της παλαιότερης εποχής.

4. Πινακοθήκη

Η Πινακοθήκη άρχισε να λειτουργεί από το 1997. Στεγάζεται στο ισόγειο και στο κλιμακοστάσιο της νέας πτέρυγας του Μουσείου, η οποία αποτελεί επέκταση του Ιστορικού – Λαογραφικού Μουσείου. Η έκθεση, που εμπλουτίζει το ιστορικό τμήμα του Μουσείου, παρουσιάζει την τεχνοτροπία νεότερων ζωγράφων, απεικονίζοντας τη διαχρονική πορεία του τόπου. Περιλαμβάνει έργα εμπνευσμένα από θέματα της μυθολογίας και της ιστορίας των νεότερων χρόνων.

Το τμήμα με τις αγιογραφίες παρουσιάζει τη βυζαντινή παράδοση, όπως αποτυπώνεται από τους αγιογράφους, οι οποίοι είναι επηρεασμένοι από την Παλαιολόγεια Τέχνη. Τέλος, το τμήμα με τις φωτογραφίες και τα αρχιτεκτονικά σκίτσα προβάλλει την τοπική αρχιτεκτονική της Δυτικής Μακεδονίας.
Η Πινακοθήκη συμβάλλει στην αναδρομή του επισκέπτη στο ιστορικό παρελθόν και στη διεύρυνση των φιλότεχνων οριζόντων του.

5. Έκθεση γραμματοσήμων

Η έκθεση των Γραμματοσήμων βρίσκεται στη νέα πτέρυγα του Ιστορικού-Λαογραφικού και Φυσικής Ιστορίας Μουσείου Κοζάνης.
Το γραμματόσημο δεν είναι μόνο συνοδός αλληλογραφίας ή αντικείμενο συλλογών, είναι και ένας πρεσβευτής της πατρίδας του, που «μιλά» για ό,τι σημάδεψε το χθες, βιώνει το σήμερα και θεμελιώνει το αύριο. Ο μικρός αυτός ταξιδιώτης, δε διαθέτει μονάχα δυναμισμό, αλλά παρέχει και πλούτο γνώσεων.

Με τη μόνιμη έκθεση γραμματοσήμων επιδιώκεται η προβολή της ιδεολογίας του Φιλοτελισμού, η γνωριμία των επισκεπτών του Μουσείου (κυρίως των μαθητών) με το Ελληνικό Γραμματόσημο και την ιστορία του, όπως και η ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των Φιλοτελιστών.

6. Έκθεση ραδιοφώνων

Η έκθεση ραδιοφώνων άρχισε να λειτουργεί το 1997. Στεγάζεται στον τελευταίο όροφο της νέας πτέρυγας. Έχει ως στόχο την παρουσίαση του ραδιοφώνου ως μέσου επικοινωνίας στη διαχρονική πορεία του. Παράλληλα επιδιώκει να δείξει την τεχνολογία της εκάστοτε εποχής και την εξέλιξή της. Ο σημερινός επισκέπτης που χρησιμοποιεί ραδιόφωνα τελευταίας τεχνολογίας μπορεί να δει τη διαφορά ανάμεσα σ’ αυτά και τα παλαιότερα, όσον αφορά τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά και την αισθητική τους όψη. Το συγκεκριμένο τμήμα, απεικονίζει την πορεία εξέλιξης του ραδιοφώνου, τον τρόπο λειτουργίας του καθώς και την προσφορά του ως μέσο επικοινωνίας.

Χρηματοδότηση

Γενική Είσοδος

Ενήλικες: 3 €
Μαθητές, φοιτητές: 1,5 €